Rak sutka (piersi)
Rak sutka (potocznie: rak piersi) jest jednym z najczęstszych i najgroźniejszych nowotworów złośliwych. W Polsce rejestruje się rocznie około 10.000 nowych zachorowań, z czego tylko 1/3 można leczyć operacyjnie - pozostałe rozpoznania są stawiane zbyt późno.
Występuje najczęściej u kobiet po 45 roku życia i zwiększa się wraz z wiekiem. W okresie klimakterium obserwuje się nieznaczne zmniejszenie zachorowalności. Rak sutka przed 30 r.ż. występuje rzadko. Polska należy do krajów o średnim współczynniku zachorowalności na raka piersi (30/100.000), średnim tempie wzrostu umieralności, złej strukturze zaawansowania klinicznego i związanych z tym złych wyników leczenia.

Różowa wstążeczka - symbol chorych na raka sutka (piersi).
Czynniki ryzyka raka sutka (piersi)
- rasa - biała częściej chorują,
- wiek - ryzyko wzrasta z wiekiem,
- krwawienie miesiączkowe - wczesne pierwsze przed 13 rokiem życia,
- menopauza - późna po 52 roku życia,
- dziedziczność - ryzyko zachorowania wzrasta co najmniej dwukrotnie, jeżeli rak sutka wystąpił u matki, siostry, babki albo ciotki,
- bezdzietność,
- nadwaga, dieta bogata w tłuszcze,
- nadmiernie wysoki wzrost,
- zwyrodnienie torbielowate gruczołu sutkowego - rak sutka występuje dwukrotnie częściej,
- rak macicy i jajników - wtedy rak sutka występuje dwukrotnie częściej,
- rak sutka po stronie przeciwnej,
- stopień cywilizacji - ryzyko zwiększa się, jeśli jest on wyższy,
- promieniowanie jonizujące,
- estrogeny zewnątrzpochodne.
Objawy raka sutka (piersi)
80% objawowych raków sutka są najczęściej wyczuwalne jako guzy. Guz pierwotny u ponad 50% chorych jest umiejscowiony w górno-zewnętrznym kwadrancie sutka.

Częstość występowania raka w czterech kwadrantach sutka podana w procentach.
Guzy podejrzane o raka to guzy:
- twarde,
- o nieregularnych kształtach,
- wtopione w gruczoł,
- niebolesne,
- nowo powstałe,
- u starszych kobiet.
Objawy sugerujące raka sutka, ale występujące rzadko:
- wyciek z brodawki sutkowej,
- wciągnięcie brodawki sutkowej,
- powiększenie węzłów chłonnych.
W zaawansowanym raku sutka występuje:
- stwardnienie, owrzodzenie sutka,
- guzki skórne,
- obrzęk skóry, określane jako skórka pomarańczy,
- obrzęk ramienia,
- bóle spowodowane odległymi przerzutami.
Obecnie wiele niewyczuwalnych palpacyjnie raków sutka (około 15%-25%) jest wykrywalne w skriningu mammograficznym.
Leczenie raka sutka (piersi)
W leczeniu raka sutka (piersi), w zależności od okresu rozwoju choroby, stosuje się różne metody. Podstawową metodą leczenia raka sutka jest leczenie operacyjne raka sutka, które stwarza najlepszą szansę wyzdrowienia. Pozostałe metody takie jak: chemioterapia, radioterapia i leczenie hormonalne służą jako uzupełnienie operacji lub jako leczenie przypadków spóźnionych.
W raku nieoperacyjnym i w przypadku rozsiewu procesu nowotworowego jako samodzielną formę leczenia stosuje się radioterapię megawoltową. Najlepsze rezultaty, wyłączając leczenie operacyjne uzyskuje się właśnie dzięki radioterapii.
Leczenie hormonalne w skojarzeniu z innymi metodami daje dobre efekty.
Jeśli nie można zastosować leczenia zestawionego, to próbuje się uzyskać regresję za pomocą antyestrogenów, usunięcia jajników i następnie nadnerczy.
Chemioterapię stosuje się w różnych schematach w zależności od rodzaju raka, jego rozprzestrzenienia oraz stanu zdrowia pacjenta.
Dziękuję za pomoc w opracowaniu tej strony mojej koleżance lek. Lucynie Reczek.